Қазақстан Республикасында «Әскери қызмет және әскери қызметшілердің мәртебесі туралы» заңда Баламалы әскери қызмет көзделмеген.

Алайда, 2013 жылдың наурыз айынан бастап ел азаматтарына ақылы негізде әскери оқыту резервін даярлау бағдарламасы бойынша оқудан өту мүмкіндігі ұсынылды. Жоғарыда айтылғандардың негізгі мақсаты-мерзімді әскери қызметтің белгілі бір жағдайлары бойынша өтпеген азаматтарға әскери-есептік мамандық алуға мүмкіндік беру.

Оқу бағдарламасын ойдағыдай аяқтағаннан кейін түлектерге ҚР Қорғаныс Министрлігі мамандандырылған ұйымында оқуды аяқтағаны туралы сертификат тапсырылады, әскерге шақырылушылар қатарынан "қатардағы жауынгер" әскери атағы беріледі, әскери міндеттілердің есебіне қойылады, бұл оларды мерзімді әскери қызметке шақырудан босатады.

Кім ақылы оқудан өте алады?

Ақылы негізде әскери қызметті денсаулық жағдайы бойынша әскери қызметке жарамды немесе шектеулі жарамды, оның ішінде әскери қызметке шақырудан бұрын босатылған және мерзімді әскери қызметке шақырудан кейінге қалдырылған 24 жастан асқан адамдар өтуі мүмкін.

Кейінге қалдыру ұсынылатынын ескеріңіз:

•  отбасылық жағдайлар бойынша;
•  білім беруді жалғастырған жағдайда;
•  денсаулық жағдайы бойынша;
•  басқа себептермен.

Шақырудан босатылады:

•  денсаулық жағдайы бойынша әскери қызметке жарамсыз деп танылған;
• жиырма жеті жасқа толғаннан кейін мерзімді әскери қызметке заңды негізде шақырылмаған;
• туыстарының бірі (әкесі, анасы, ағасы немесе әпкесі) қайтыс болған, қайтыс болған немесе әскери қызмет өткеру кезеңінде қызметтік міндеттерін атқару кезінде бірінші немесе екінші топтағы мүгедектігі белгіленген;
• басқа мемлекетте әскери (балама) қызмет өткергендер;
• арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет өткергендер;
• ғылыми дәрежесі бар;
• тіркелген діни бірлестіктердің діни қызметкерлері.

«Әскери қызмет және әскери қызметшілердің мәртебесі туралы» Заңның 12-бабына сәйкес азаматтарды ақылы негізде Даярлау әскери-техникалық және өзге де мамандықтар бойынша даярлау қағидалары негізінде жүзеге асырылады.

Оқыту қалай өтеді?

Азаматтарды әскери-техникалық және басқа әскери мамандықтар бойынша ақылы негізінде даярлау Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігі көрсететін  мемлекеттік қызмет болып табылады.

Өтінішті қабылдау және мемлекеттік қызметті көрсету  нәтижесін беру «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорация» коммерциялық емес акционерлік қоғамы (бұдан әрі – Мемлекеттік корпорация) арқылы жүзеге асырылады.

Мемлекеттік қызметті көрсеті нәтижесі:

1) Бірінші кезеңде –  азаматтарды әскери-техникалық және басқа әскери мамандықтар бойынша даярлауға қабылдау туралы хабарлама  немесе мынадай негіздер бойынша мемлекеттік қызметті көрсетуден бас тарту туралы дәлелді жауап:

1. Қызметті алушы мемлекеттік қызметті алу үшін ұсынған құжаттардың және (немесе) олардың ішіндегі деректердің (мәліметтердің! дұрыс еместігін айқындау.
2. Қызметті алушының және (немесе) мемлекеттік қызметті көрсету үшін қажетті ұсынылған материалдардың, объектілердің, деректердің және мәліметтердің Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінде белгіленген талаптарға сәйкессіздігі.

Қызметті алушы төменде келтірілген тізбеге сәйкес  құжаттардың толық пакетін ұсынбаған жағдайда, Мемлекеттік корпорацияның қызметкері өтінішті қабылдаудан бас тартады және құжаттарды қабылдаудан бас тарту туралы қолхатты береді.

Қажетті құжаттар тізбесі:

1. Осы мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартына  2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша өтініш.
2. Жеке басын куәландыратын құжат (жеке басын сәйкестендіру үшін).
3. Жеке әскери-есепке алу құжаты (  тіркеу куәлігі, әскери билеті, уақытша куәлігі (әскери билет орнына).
4. Білім туралы құжаттың көшірмесі (түпнұсқасы – салыстырып тексеру үшін).
5. Әскери қызметке жарамдылығы санаты туралы медициналық куәландыру картасы.

2) Екінші кезеңде – әскери оқытылған резервті даярлау бағдарламасы бойынша оқытуды аяқтағаны туралы  сертификатты беру.

Әскери-техникалық мамандықтарға оқту 35 оқу күні ішінде атқыш, граната лақтырғыш және пулеметші мамандықтары бойынша жүргізіледі. 

Əскерге шақырылушыларды, əскери міндеттілерді əскери- техникалық жəне өзге де мамандықтар бойынша оқытудың басталуы мен аяқталуы болып филиал  директорының немесе оның міндетін атқарушының оқуға қабылдау жəне оны бітіру туралы бұйрықтары шыққан күн есептеледі.  

Əскерге шақырылушыларды, əскери міндеттілерді əскери- техникалық жəне өзге де мамандықтар бойынша оқыту мерзімі оқу бағдарламаы бойынша алынатын мамандыққаа байланысты белгіленеді.

Бұл ретте, әскерге шақырылушыларды, әскери міндеттілерді оқыту 1 ақпан мен 20 желтоқсан аралығындағы кезеңде жүзеге асырылады.  

Оқыту кезеңдері туралы толығырақ  ақпаратты әскери комиссариаттарда нақтылау қажет. 

Әскерге  шақырылушыларды  (əскери міндеттілерді ) даярлау сапасын тексеру үшін оқу аяқталғаннан кейін бітіру емтихандары өткізіледі. Емтихандарды тапсыруға толық оқу курсынан өткен, оқыту бағдарламасында көзделген барлық пәндер бойынша оң бағалар алған  және сынақтарды тапсырған әскерге  шақырылушыларды  (əскери міндеттілер) жіберіледі.

Филиалда оқыту кезеңінде  әскерге шақырылушылар, əскери міндеттілер дала киім-кешегімен (маусымға қарай), үш реттік тамақтандырумен және монша- кір жуу қызметтері бар казармада тәулік бойы тұрумен қамтамасыз етіледі.

Әскери-есептік мамандығы әскери комисариаттармен әскери билетті берген кезде әскери оқытылған резервті даярлау бағдарламалары бойынша оқуды бітіргені туралы сертификатқа және алған мамандығына сәйкес  беріледі  

Əскери-техникалық жəне өзге де мамандықтар бойынша оқу кезеңінде əскерге шақырылушылардың, əскери міндеттілердің жұмыс орны (лауазымы) сақталады. Осы кезеңде олар, заңды тұлға таратылған жағдайларды қоспағанда, жұмыс берушінің бастамасы бойынша жұмыстан шығарылмайды, сондай-ақ білім беру ұйымы басшысының бастамасы бойынша білім беру ұйымынан шығарып жіберілмейді