Бірыңғай байланыс орталығы
қоңырау шалу тегін
қоңырау шалу ақылы
шетелден (интернет арқылы ақысыз)
БЖЗҚ-дан зейнетақы жинақтарын төлеу Баспаға шығару нұсқасы
Cоңғы өзгеріс: 23.05.2025Пайдалы сілтемелер:
Сондай-ақ қараңыздар:
Бұл мақалада біз Қазақстан Республикасынан тыс тұрақты тұру жеріне кетуге және БЖЗҚ-да зейнетақы жинақтары бар жеке тұлғаның қайтыс болуына байланысты кесте бойынша зейнетақы жинақтарын төлеу рәсімдері бойынша мәселелерді қарастырамыз. Бұл сұрақтардың жауабы Қазақстан Республикасының заңнамасы бойынша зейнет жасына толған немесе Қазақстан Республикасы шегінен тыс тұрақты тұру жеріне кеткен жеке тұлғалар үшін, сондай-ақ БЖЗҚ-да зейнетақы жинақтары бар, қайтыс болған адамның отбасы мүшелері немесе оның зейнетақы жинақтарының мұрагерлері болып табылатын жеке тұлғалар үшін мейлінше өзекті болмақ.
Қазақстан Республикасының Әлеуметтік кодексіне (бұдан әрі – Әлеуметтік кодекс) сай зейнетақы жинақтары – шарттарға, Әлеуметтік кодекске, Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес міндетті зейнетақы жарналары (бұдан әрі - МЗЖ) салымшысының, өзі үшін міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары (бұдан әрі - МКЗЖ), ерікті зейнетақы жарналары (бұдан әрі - ЕЗЖ) аударылған жеке тұлғаның (зейнетақы төлемдерін алушының) жеке зейнетақы шотында (бұдан әрі - ЖЗШ) есепке алынатын, МЗЖ, МКЗЖ және ЕЗЖ, зейнетақы активтерінің инвестициялық кірісін, өсiмпұлды және өзге де түсімдерді қамтитын ақшасы.
Әлеуметтік кодекстің 35-бабының 2-тармағының 3) тармақшасына сәйкес БЖЗҚ зейнетақы төлемдерін алушыларға және (немесе) уәкілетті операторға зейнетақы төлемдерін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген тәртіппен жүзеге асыруға міндетті. Көрсетілген тәртіп пен талаптар Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2023 жылғы 30 маусымдағы №521 қаулысымен бекітілген Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорынан міндетті зейнетақы жарналары, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары есебінен қалыптастырылған зейнетақы төлемдерін, тұрғын үй жағдайларын жақсарту және (немесе) емделуге ақы төлеу мақсатында міндетті зейнетақы жарналары есебінен біржолғы зейнетақы төлемдерін жүзеге асыру, оларды бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына қайтару қағидаларында айқындалған.
Зейнетақы төлемдерін, жерлеуге арналған біржолғы төлемді алушылардың банктік шоттарына аудару тәртібі
БЖЗҚ зейнетақы төлемдерін, жерлеуге арналған біржолғы төлемді алушының не зейнетақы жинақтары бар, қайтыс болған адамның отбасы мүшесінің банктік шотына аударады, оның деректемелері зейнетақы төлемдерін тағайындау туралы өтініште көрсетіледі.
БЖЗҚ зейнетақы төлемдерін, жерлеуге арналған біржолғы төлемді:
1) Қазақстан Республикасының аумағында екінші деңгейлі банктерге немесе банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарға (бұдан әрі – ЕДБ) Қазақстан Республикасының ұлттық валютасында (KZT) ғана жүзеге асырады;
2) шетелдік банктерге төлемдер валюталардың келесі түрлері бойынша: АҚШ долларында (USD), еурода (EURO), фунт стерлингте (GBP), ресей рублінде (RUB) жүзеге асырылады.
Айырбастау қызметтерін қоспағанда, МЗЖ, МКЗЖ есебінен зейнетақы жинақтарының сомаларын аударуға, есепке жатқызуға және төлеуге байланысты банктік қызметтерге БЖЗҚ-ның меншікті қаражаты есебінен ақы төленеді.
Назар аударыңыз:
- ЕДБ-дан және шетелдік банктерден зейнетақы төлемдерін, жерлеуге арналған біржолғы төлемді қайтаруды болдырмау үшін зейнетақы төлемдерін алушылар, мұрагерлер, БЖЗҚ-да зейнетақы жинақтары бар, қайтыс болған адамның отбасы мүшелері соңғысынан банктік шоттың (ашық немесе жабық шот) өзектілігін, шот түрін (ағымдағы шот, карточкалық шот, арнайы мақсаттағы шот) нақтылауы тиіс;
- ЕДБ-дағы арнайы мақсаттағы шоттарға зейнетақы төлемдері, жерлеуге арналған біржолғы төлем есепке жатқызылмайды;
- Зейнетақы жинақтары алушының (мұрагердің) банк шотына ғана төленеді, оның ішінде, егер зейнетақы төлемдерін алушы, мұрагер, БЖЗҚ-да зейнетақы жинақтары бар, қайтыс болған адамның отбасы мүшесі әрекетке қабілетсіз немесе әрекетке қабілеті шектеулі, кәмелетке толған адам болған жағдайда төленеді. Заңды өкілдің (қорғаншының немесе қамқоршының), сондай-ақ сенім білдірілген адамның банктік шотына зейнетақы жинақтарын төлеуге жол берілмейді.
Зейнетақы төлемдерін, жерлеуге арналған біржолғы төлемді жүзеге асырудың кезеңділігі мен мерзімдері
БЖЗҚ-дан зейнетақы төлемдері:
АЙ САЙЫН:
• Мемлекеттік корпорация белгілеген зейнетақы төлемдері кестесіне сәйкес жалпыға бірдей белгіленген зейнет жасына жеткен адамдарға, бірақ БЖЗҚ-дан зейнетақы төлемдеріне құқық туындаған күннен (яғни, жалпыға бірдей белгіленген зейнетақы жасына жеткен күннен) кейін;
• егер мүгедектік мерзімсіз белгіленген болса, бірінші немесе екінші топтағы мүгедектігі бар адамдарға, белгіленген кесте бойынша БЖЗҚ-ға құжаттар қабылданған не түскен күннен бастап 10 жұмыс күні ішінде төленеді.
БІР РЕТ:
• Қазақстан Республикасынан тыс тұрақты тұру жеріне кеткен адамдарға, БЖЗҚ-ға құжаттар қабылданған не келіп түскен күннен бастап 10 жұмыс күні ішінде;
• БЖЗҚ-да зейнетақы жинақтары бар адам қайтыс болған жағдайда: жерлеуге - БЖЗҚ-ға құжаттар қабылданған күннен бастап 5 жұмыс күні ішінде; мұрагерлерге - БЖЗҚ-ға құжаттар қабылданған немесе түскен күннен бастап 10 жұмыс күні ішінде төленеді.
Кесте бойынша төлемдер
БЖЗҚ-дан МЗЖ, МКЗЖ есебінен төленетін зейнетақы төлемдері БЖЗҚ-да зейнетақы жинақтары бар:
1) зейнет жасына жеткен адамдарға, атап айтқанда, ерлерге 63 жасқа толғанда; әйелдерге – 2028 жылғы 1 қаңтарға дейін - 61 жасқа толғанда; 2028 жылғы 1 қаңтардан бастап - 61,5 жасқа толғанда, 2029 жылғы 1 қаңтардан бастап - 62 жасқа толғанда; 2030 жылғы 1 қаңтардан бастап - 62,5 жасқа толғанда; 2031 жылғы 1 қаңтардан бастап 63 жасқа толғанда;
2) мерзімсіз белгіленген бірінші немесе екінші топтағы мүгедектігі бар адамдарға;
3) кәсіптері уәкілетті мемлекеттік орган бекіткен өндірістердің, жұмыстардың, қызметкерлердің кәсіптерінің тізбесінде көзделген, еңбек жағдайлары зиянды жұмыстарда еңбек қызметі тоқтатылған жағдайда, зейнетақы төлемін алуға өтініш берген сәтте жиынтығында кемінде 84 күнтізбелік ай өздеріне МКЗЖ төленген адамдар (бұдан әрі – жиынтығында кемінде 84 күнтізбелік ай өздеріне МКЗЖ төленген, 55 жасқа толған адамдар) 55 жасқа толғанда:
- Әлеуметтік кодекстің 220-бабының 1-1 тармағында және 221-бабының 1-тармағының 2-1) тармақшасында көрсетілген адамдарды қоспағанда, егер БЖЗҚ-дан төленетін төлем жүзеге асырылатын күні зейнетақы жинақтарының сомасы республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленген ең төмен зейнетақының он екі еселенген мөлшерінен аспайтын болса, МЗЖ және (немесе) МКЗЖ есебінен бір рет төленеді;
- Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен белгіленген кесте бойынша ай сайынғы зейнетақы төлемдері түрінде төленеді.
Кесте бойынша зейнетақы төлемдері тәртібі туралы, оның ішінде қажетті құжаттардың тізбесі туралы толық ақпаратпен келесі сілтемеге өту арқылы БЖЗҚ сайтында танысуға болады:
https://www.enpf.kz/kz/services/vyplaty/57494/
Ерікті зейнетақы жарналары есебінен зейнетақы төлемдері
Ерікті зейнетақы жарналары (ЕЗЖ) есебінен зейнетақы төлемдерін алуға БЖЗҚ-да зейнетақы жинақтары бар келесі тұлғалардың құқығы бар:
1. 50 жасқа толған адамдар;
2. мүгедектігі бар адамдар болып табылатын адамдар;
3. егер Қазақстан Республикасының заңдарында және Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарда өзгеше көзделмесе, Қазақстан Республикасынан тыс тұрақты тұру жеріне кеткен шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар.
Зейнетақы төлемдерін алушы ЕЗЖ есебінен қалыптастырылған зейнетақы төлемдерінің мөлшері мен кезеңділігін БЖЗҚ-ның Зейнетақы қағидаларына және ЕЗЖ есебінен қалыптастырылған зейнетақы төлемдерін жүзеге асыру қағидаларына сәйкес өз бетінше белгілейді.
ЕЗЖ есебінен зейнетақы төлемдері тәртібі туралы, оның ішінде қажетті құжаттардың тізбесі туралы толық ақпаратпен келесі сілтемеге өту арқылы БЖЗҚ сайтында танысуға болады:
https://www.enpf.kz/kz/services/vyplaty/57498/
Қазақстан Республикасынан тыс тұрақты тұру жеріне кеткен жағдайда зейнетақы төлемдері
Егер Қазақстан Республикасының заңдарында және Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарда өзгеше көзделмесе, МЗЖ, МКЗЖ және ЕЗЖ есебінен зейнетақы төлемдері БЖЗҚ-да зейнетақы жинақтары бар, Қазақстан Республикасынан тыс тұрақты тұру жеріне (ТТЖ) кеткен шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарға беріледі.
Қазақстан Республикасынан тыс ТТЖ-ға кетуге байланысты зейнетақы төлемдерін жүзеге асыру тәртібі туралы толық ақпаратпен келесі сілтемеге өту арқылы БЖЗҚ сайтында танысуға болады: https://www.enpf.kz/kz/services/vyplaty/57496/
Жерлеуге арналған біржолғы төлем
БЖЗҚ-да зейнетақы жинақтары бар адам қайтыс болған жағдайда, оның отбасы мүшелеріне БЖЗҚ республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленген айлық есептік көрсеткіштің 94 еселенген мөлшері шегінде, бірақ қайтыс болған адамның ЖЗШ-дағы қаражаттан аспайтын мөлшерде қайтыс болған адамның зейнетақы жинақтары есебінен жерлеуге арналған біржолғы төлем төлейді.
Егер жерлеуге арналған біржолғы төлем жүзеге асырылғаннан кейін қайтыс болған адамның ЖЗШ-дағы зейнетақы жинақтарының қалдығы республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленген ең төмен зейнетақы мөлшерінен аспайтын соманы құраған жағдайда, бұл қалдық қайтыс болған адамның отбасы мүшелеріне жерлеуге арналған төлем ретінде төленеді.
Қайтыс болған адамның зейнетақы жинақтарын мұраға қалдыру
БЖЗҚ-да МЗЖ және (немесе) МКЗЖ және (немесе) ЕЗЖ есебінен зейнетақы жинақтары бар адам қайтыс болған жағдайда мұндай жинақтар Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен мұраға қалдырылады.
БЖЗҚ-да атына шот ашылған адамның қайтыс болуына байланысты зейнетақы төлемдерін жүзеге асыру тәртібі туралы толық ақпаратпен келесі сілтемеге өту арқылы БЖЗҚ сайтында танысуға болады:
www.enpf.kz/kz/services/vyplaty/57497/
Зейнетақы төлемдеріне, жерлеуге арналған біржолғы төлемдерге салық салу тәртібі
БЖЗҚ-дан төленетін зейнетақы төлемдері Қазақстан Республикасының Салық кодексіне сәйкес 10% мөлшерлеме бойынша жеке табыс салығы (ЖТС) салынатын табысқа жатады. ЖТС ұстау МЗЖ, МКЗЖ, ЕЗЖ есебінен қалыптастырылатын зейнетақы төлемдерінің барлық түрлері бойынша жиынтық түрінде жүргізіледі.
Салық салынуға жататын жеке тұлғаның табыстарынан салық агенті күнтізбелік жыл ішінде – республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және тиісті қаржы жылының 1 қаңтарына қолданыста болатын айлық есептік көрсеткіштің 94 еселенген мөлшері шегінде жүргізген, жерлеуге арналған біржолғы төлем түріндегі кіріс алынып тасталады.
Зейнетақы төлемдеріне салық салу тәртібі туралы толық ақпаратпен келесі сілтемеге өту арқылы БЖЗҚ сайтында танысуға болады:
www.enpf.kz/kz/services/tax/57500/
